Trong những năm qua, ngành thủy sản đã phát triển tạo ra nhiều sản phẩm, hàng hóa xuất khẩu có giá trị kinh tế cao đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ an ninh chủ quyền biển đảo. Tuy nhiên, tình trạng khai thác quá mức đã và đang khiến nguồn lợi thủy sản dần cạn kiệt, tác động không nhỏ đến kế hoạch phát triển ngành thủy sản và nguồn sinh kế của cộng đồng ngư dân ven biển. Chính vì vậy, việc bảo tồn nguồn lợi thủy sản càng cấp bách hơn.

Mặc dù được thiên nhiên ưu đãi về nguồn lợi sinh vật biển mà đặc biệt là khu vực đảo Cồn Cỏ và các rạn ven bờ có nhiều loại hải sản quý như tôm Hùm, trai Tai Tượng, ốc Đụn, trai Ngọc, Hải Sâm,… nhưng trong thời gian vừa qua do sự phát triển nhanh của phương tiện đánh bắt làm nguồn lợi thủy sản giảm sút nghiêm trọng, nguyên nhân chủ yếu là khai thác quá mức, khai thác không đúng tuyến. Hiện nay, Quảng Trị có 2.882 tàu thuyền khai thác thủy sản, các phương tiện khai thác thủy sản chủ yếu có chiều dài dưới 12m (2.465 chiếc, chiếm khoảng 85,5% tổng số tàu thuyền), chủ yếu khai thác trong vùng nước ven bờ và đã gây áp lực lớn cho nguồn lợi thủy sản. Bên cạnh đó, do đặc thù nghề và tập quán khai thác các đối tượng ven bờ nên thời gian gần đây một số tàu có chiều dài trên 15m vẫn thường xuyên hoạt động vùng lộng và vùng ven bờ (nghề lưới rê bùng nhùng khai thác cá thu, nghề vây xăm khai thác cá cơm) nên đã gây ảnh hưởng rất lớn đến nguồn lợi ven bờ; Hiện nay, tại vùng biển ven bờ các loài động vật không xương sống có giá trị suy giảm nghiêm trọng và những loài đã có rất nhiều trong những năm trước đây nhưng hiện rất khó tìm thấy. Hơn nữa, hiện nay ở vùng biển ven bờ của tỉnh Quảng Trị vẫn còn tình trạng lén lút khai thác với các nghề mang tính hủy diệt các loài sinh vật biển.

Với lực lượng quản lý bảo vệ nguồn lợi thủy sản của địa phương mỏng, thiếu con người và phương tiện; tuy nhiên năm 2021, lực lượng Thanh tra và Kiểm ngư - Chi cục Thủy sản đã tổ chức thanh tra, kiểm tra trên biển (28 chuyến, xử  phạt  vi phạm hành chính 20 vụ với tổng số tiền xử phạt 72,5 triệu đồng; số tàu thuyền kiểm tra trên 400); đầu năm 2022 đã xử phát 04 tàu cá khai thác không đúng vùng (tàu trên 15m nhưng khai thác vùng lộng và vùng ven bờ) với số tiền 3,5 triệu đồng/ tàu, tổng số tiền xử phạt là 14 triệu đồng; Tổ chức cho ngư dân xã Gio Việt, thị trấn Cửa Việt ký cam kết không khai thác thủy sản bất hợp pháp (có 45 thuyền trưởng/chủ tàu tham gia).

Để bảo vệ nguồn lợi thủy sản vùng ven bờ trong thời gian tới, cần thực hiện những giải pháp sau:

- Tuyên truyền trong nhân dân những hành vi vi phạm khai thác thủy sản ven bờ theo quy định trong Luật thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn, thực hiện luật.

- Hạn chế đánh bắt ở khu vực gần bờ vào mùa tôm, cá sinh sản, mở rộng vùng khai thác xa bờ.

- Thả một số loài hải sản quý hiếm vào thủy vực cửa sông, ven bờ biển để tăng nguồn lợi hải sản và ngăn chặn giảm sút trữ lượng của những loài hải sản này.

- Nghiêm cấm đánh bắt hải sản bằng những phương pháp mang tính hủy diệt như thuốc nổ, hóa chất, điện và các nghề cấm...

- Bảo vệ môi trường biển, nơi sinh sống của các loài hải sản.

- Tăng cường tuần tra, kiểm soát và xử nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác ven bờ và sử dụng các loại ngư cụ cấm đúng theo quy định.

- Phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp trong công tác quản lý khai thác và bảo vệ nguồn lợi ven bờ nhằm đạt hiệu quả cao nhất; có chính sách hỗ trợ để các hộ ngư dân chuyển đổi ngành nghề khai thác ven bờ kém hiệu quả sang các ngành nghề khác hiệu quả hơn.      

                                                                                                                                    Võ Ngọc Hòa - Chi cục Thủy sản